UKOME nedir? UKOME kimindir?

UKOME, Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin kısaltmasıdır ve Türkiye’de büyükşehirlerde ulaşım konularında önemli kararlar almakla sorumlu bir kurumdur. UKOME’nin temel işlevi, şehir içi ulaşım politikalarını, ücretlerini ve yeni hat oluşumlarını belirlemektir. 2020 Şubat ayında yapılan bir değişiklikle, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin UKOME’deki üye sayısı 11 olarak sabit kalırken, kamu kurumlarının üye sayısı 9’dan 14’e yükseltilmiştir.

Karar Alma Süreci

UKOME kararları, üyelerin salt çoğunluğunun katılımıyla yapılacak toplantılarda, açık oylama ile alınır. Büyükşehir belediye başkanının önerdiği bir kararın kabul edilmesi için, devlet kurumlarından gelen temsilcilerin de onayı gereklidir. Bu yapı, büyükşehir belediyeleri ile merkezi hükümet arasında bir denge oluşturmayı amaçlar.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) ve diğer kurumların UKOME’deki temsilci dağılımı 2024 listesine göre, İBB’nin toplam 11 temsilcisi varken, diğer kurum ve kuruluşların toplamda 16 temsilcisi bulunmaktadır.

1. İBB ve Bağlı Kuruluşları: 11 Temsilci
2. Bakanlıklar: 4 Temsilci
3. Jandarma Genel Komutanlığı: 1 Temsilci
4. Emniyet Genel Müdürlüğü: 1 Temsilci
5. Karayolları Genel Müdürlüğü: 1 Temsilci
6. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü ve TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü: 2 Temsilci
7. Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü: 1 Temsilci
8. Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü: 1 Temsilci
9. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü: 1 Temsilci
10. AFAD: 1 Temsilci
11. Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu: 1 Temsilci
12. Sahil Güvenlik Komutanlığı: 1 Temsilci (İstanbul, İzmir, Antalya gibi deniz bulunan büyükşehirler için)
13. Liman Başkanlığı: 1 Temsilci (İstanbul, İzmir, Antalya gibi deniz ve içsu bulunan büyükşehirler için)

UKOME’nin Görev ve Yetkileri:

1. Kara, Deniz, Göl, Nehir, Kanal ve Demiryolu Üzerindeki Taşımacılık Hizmetlerinin Koordinasyonu: UKOME, büyükşehir içindeki bu taşımacılık hizmetlerinin koordinasyonunu sağlar.
2. Trafik Düzeni ve Güvenliği: Mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirleri alır.
3. Ulaşım ve Trafik Planlaması: Nazım plan çerçevesinde ulaşım planlama çalışmalarını yapar ve uygular.
4. Servis ve Toplu Taşıma Araçları İle İlgili Kararlar: Servis, toplu taşıma araçları ve taksilerin sayılarını, ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergahlarını belirler.
5. Ticari Taşıtların Çalışma Şartları: Ticari amaçla çalıştırılacak taşıtların çalışma şekil ve şartlarını, teknik özelliklerini ve güzergahlarını tespit eder.
6. Trafikle İlgili Sorunların Çözümlenmesi: Trafikle ilgili sorunları çözümlemek ve ilgili mevzuat değişikliği gerektiren hususları ilgili bakanlıklara iletmek.

UKOME’nin Yapısı

UKOME’de büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirilen bir kişinin başkanlığında, çeşitli kamu kurum ve kuruluşları ile Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonunun temsilcileri bulunur. Yapılan son değişiklikle, Milli Eğitim; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler; Çevre ve Şehircilik Bakanlıkları ile TCDD Taşımacılık A.Ş, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı gibi kurumların temsilcileri de UKOME’de yer alacak şekilde düzenlenmiştir.