Gençler Neden Aile Evini Geç Terk Ediyor?

İtalya, Akdeniz’in kalbinde yer alan, zengin tarihi ve kültürel mirası ile bilinen bir ülke. Ancak son yıllarda İtalya, genç nüfusunun aile evini geç terk etmesiyle gündeme geliyor. Eurostat verilerine göre, 2022 yılında İtalyan gençlerinin aile evini terk etme yaşı 30’un üzerine çıkmış durumda . Bu, İtalya’yı Avrupa Birliği ülkeleri arasında gençlerin aile evinden en geç ayrıldığı ülkelerden biri yapıyor . İtalya’dan ayrılan gençlerin birçoğu, ailelerine yakın olmak istedikleri için geri dönüyor . Ancak geri kalanların çoğu, tercih değil, zorunluluktan aileleriyle yaşamaya devam ediyor. Peki, İtalyan gençleri neden aileleriyle bu kadar uzun süre yaşıyor? Bu sorunun cevabını ekonomik, sosyal, kültürel ve politik faktörlerin birleşiminde aramak gerekiyor.   

Avrupa’da Gençlerin Aile Evini Terk Etme Yaşı

İtalya’daki durumu daha iyi anlamak için öncelikle Avrupa genelindeki duruma bakmak faydalı olacaktır. OECD’nin bir raporuna göre, İtalya, 15-29 yaş arası gençlerin ebeveynleriyle birlikte yaşama oranının en yüksek olduğu ülke . Avrupa İstatistik Ofisi’ne göre ise 2022 yılında Avrupa Birliği genelinde gençlerin aile evini terk etme yaşı ortalama 26,4’tür . Bu yaş, Hırvatistan (33,4 yıl), Slovakya (30,8 yıl) ve Yunanistan (30,7 yıl) gibi ülkelerde 30’un üzerindeyken, Finlandiya (21,3 yıl), İsveç (21,4 yıl) ve Danimarka (21,7 yıl) gibi ülkelerde 23’ün altındadır . İtalya, 30 yaş ortalamasıyla bu listenin üst sıralarında yer alıyor. Avrupa genelinde genç kadınlar, erkeklerden daha erken yaşta aile evini terk ediyor . Avrupa Birliği düzeyinde, genç kadınlar ortalama 25,5 yaşında, genç erkekler ise 27,4 yaşında aile evinden ayrılıyor . İtalya’da ise genç erkekler ortalama 30 yaşından sonra, genç kadınlar ise 30 yaşından önce aile evini terk ediyor .   

Avrupa’da ortalama evlilik yaşı da ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor. Örneğin, 2016 yılında İsveç’te erkekler için ortalama evlilik yaşı 35,8, kadınlar için 33,3 iken, İtalya’da bu yaşlar sırasıyla 34,2 ve 31,3’tür .   

Son 10 yılda, Avrupa’daki 14 ülkede gençlerin aile evini terk etme yaşı artış göstermiştir . Bu artışın en belirgin olduğu ülkeler ise Hırvatistan (+1,8 yıl), Yunanistan (+1,7 yıl) ve İspanya (+1,6 yıl)’dır . Bu durum, Avrupa genelinde gençlerin bağımsız yaşama geçişini erteleme eğiliminde olduğunu gösteriyor.   

İtalya’da Ekonomik Faktörler

İtalya’da gençlerin aile evini geç terk etmesinin en önemli nedenlerinden biri ekonomik faktörlerdir. Ülkede genç işsizlik oranları oldukça yüksek. 2024 yılı Mart ayı itibarıyla İtalya’daki genç işsizlik oranı %22,8 olarak kaydedilmiştir . Bu oran, Avrupa Birliği ortalamasının oldukça üzerindedir . Gençlerin %26,9’u ise ne çalışıyor ne okuyor ne de staj görüyor . Bu oran, ABD ve İngiltere’deki oranlardan (%14,4 ve %13,6) çok daha yüksek.   

Yüksek işsizlik oranlarının yanı sıra, düşük maaşlar da gençlerin evden ayrılmasını zorlaştırıyor. İtalya’da asgari ücret uygulaması bulunmuyor ve bu durum genç işçileri orantısız bir şekilde etkiliyor . 20-30 yaş arası çalışanların ortalama geliri kadınlar için 13.074 Euro (13.797 dolar), erkekler için ise 15.278 Euro (16.123 dolar) civarındadır . Bu maaşlar, gençlerin kira ve diğer yaşam giderlerini karşılayarak bağımsız bir yaşam sürmeleri için yeterli değil. Ayrıca, İtalya’da gençler, daha yaşlı meslektaşlarına göre %30 daha az kazanıyor . OECD verilerine göre İtalya, son 30 yılda reel ücretlerin düştüğü tek gelişmiş ülke . Ortalama kullanılabilir gelir ise yıllık 26.373 Euro ile OECD ortalamasının altında kalıyor . Cinsiyetler arası ücret farkı da %7,3 ile genç kadınların ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarını zorlaştırıyor .   

Yüksek işsizlik ve düşük gelirlerin yanı sıra, gençlerin işlerinden memnuniyetsizliği de dikkat çekici bir nokta. İtalyan gençleri, çoğunlukla rutin görevler ve durağan kariyer yolları nedeniyle işlerinden memnun değil . Birçok genç, kısa süreli ve güvencesiz işlerde çalışmak zorunda kalıyor ve bu da gelirlerinin geçimlerini sağlamalarına yetmemesine neden oluyor .   

Ayrıca, İtalya’da konut fiyatları da son yıllarda artış göstermiştir. Özellikle büyük şehirlerde kiralar oldukça yüksektir. Örneğin, Milano’da bir odanın ortalama kirası 800 Euro iken, Roma’da 600 Euro, Bologna’da ise 500 Euro civarındadır . Bu durum, gençlerin kendi evlerini kiralamalarını veya satın almalarını zorlaştırıyor. Genç İtalyanlar, yüksek konut maliyetleri nedeniyle ev satın almakta da zorlanıyor .   

Yüksek işsizlik oranları ve düşük maaşlar arasındaki bu tezat, İtalyan gençlerinin finansal bağımsızlık elde etmelerini zorlaştırıyor ve aile evinden ayrılmalarını geciktiriyor.    

Sosyal ve Kültürel Faktörler

Ekonomik faktörlerin yanı sıra, İtalya’daki sosyal ve kültürel yapı da gençlerin aile evini geç terk etmesinde etkili oluyor. İtalyan aileleri geleneksel olarak güçlü bağlara sahip ve aile üyeleri birbirlerine destek olmaya önem veriyor . Bu nedenle, gençlerin ailelerinden ayrılma konusunda daha az istekli oldukları ve aileleriyle daha uzun süre yaşamayı tercih ettikleri görülüyor. Aile içi güçlü kuşaklar arası bağlar ve karşılıklı destek, gençlerin evden ayrılma yaşını yükselten önemli bir etken .   

İtalya’da evlilik yaşı da Avrupa ortalamasına göre yüksek ve son on yılda evlilik oranları sürekli olarak azalıyor . 2022 yılında kadınlar için ortalama evlilik yaşı 33,6 iken, erkekler için bu yaş 36,5’tir . Evliliğin gecikmesi, gençlerin aile evinden ayrılma yaşını da etkiliyor. İtalya’da kadınların ilk evlilik yaşı bölgelere göre farklılık gösteriyor. Örneğin, 2022 yılında Emilia-Romagna ve Sardinya’da kadınlar için ortalama evlilik yaşı 35 civarında iken, güney bölgelerinde bu yaş 32,3 civarındadır . Erkekler için de benzer bir durum söz konusu. Emilia-Romagna’da erkekler ortalama 40 yaşında evlenirken, güney bölgelerinde bu yaş ortalama 35 . Bu farklılıkların nedenleri arasında bölgesel ekonomik ve kültürel farklılıklar olabilir.   

Eğitim sistemi de gençlerin aile evini geç terk etmesinde rol oynuyor. İtalya’da eğitim sistemi, temel olarak devlet tarafından finanse edilen ve genellikle en çok tercih edilen seçenek olan devlet okullarından oluşuyor. Ancak ülkede özel ve uluslararası okullara da erişim mümkün . Eğitim 6-16 yaşları arasında zorunlu ve İtalya’daki öğrenciler ortalama 16,7 yıl eğitim görüyor. Bu süre, OECD ortalaması olan 18 yılın altında kalıyor . İtalyan çocukları genellikle haftada 24 ila 40 saat okula gidiyor ve çoğu okul Pazartesiden Cumaya kadar açık, ancak birçok okulda Cumartesi günleri de dersler oluyor . Okulların resmi tatillerde kapalı olduğunu ve bu tatillerin bölgesel farklılıklar gösterebileceğini de belirtmek gerekiyor .   

İtalya’da iki eğitim seviyesi bulunuyor: ilkokul (5 yıl) ve ortaokul (3 yıl) . Zorunlu eğitimin ikinci aşamasında ise öğrenciler genel ve mesleki liselere veya bölgesel mesleki eğitim ve öğretim sistemine devam edebiliyor . Zorunlu eğitim sırasında evde eğitim, belirli koşullar altında mümkün olan bir seçenek . Öğrencilerin ailelerine mali destek sağlanıyor ve bu destek, gençlerin maddi durumlarını ve evden ayrılma olanaklarını etkiliyor olabilir . İtalya’da ayrıca, Katolik okulları da bir seçenek olarak bulunuyor . İtalya’da ortaöğretim 8 yıl sürüyor ve ortaokul ve lise olmak üzere iki aşamaya ayrılıyor . Her aşamanın sonunda, diploma almak ve daha ileri eğitime erişmek için gerekli olan bir sınav yapılıyor .   

Politik Faktörler

İtalya’daki konut politikaları ve gençlere yönelik destekler de gençlerin aile evini terk etme yaşını etkiliyor. Ülkede gençlerin konut edinmelerini kolaylaştırıcı politikalar sınırlı ve gençlere yönelik mali destekler yetersiz kalabiliyor . Bu durum, gençlerin bağımsız yaşama geçişini zorlaştırıyor. İtalyan yasaları, gençlerin konut ve işgücü piyasasına erişimini destekleyen önlemleri teşvik ediyor . Ayrıca, 35 yaş altı gençlerin ilk ev satın alımlarını desteklemek için İlk Ev İpotek Garanti Fonu bulunuyor .   

Ancak gençlere yönelik kamu refah politikalarının eksikliği, gençlerin bağımsız bir yaşam kurmalarını zorlaştırıyor. Gençlere yönelik sosyal koruma programları yetersiz kalıyor ve refah devleti, gençlerin ve ailelerin sosyal ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalıyor .   

İtalya’da çocukların ve gençlerin yoksulluğunu hafifletmeye yönelik girişimler de bulunuyor . Bu girişimler, gençlerin bağımsız olmalarını dolaylı olarak destekleyebilir. “Make a Connection” gibi genç İtalyanları toplumlarının aktif üyeleri olarak dahil eden girişimler de gençleri güçlendirerek bağımsız yaşama geçişlerini kolaylaştırabilir . Yerel gençlik politikası müdahalelerini birlikte finanse etmek için bir fon da mevcut ve bu fon, gençlerin bağımsız olmalarına yardımcı olabilecek gençlik örgütlerini ve girişimlerini destekliyor .   

İtalyan Gençlerinin Görüşleri ve Deneyimleri

Yapılan araştırmalar, İtalyan gençlerinin aile evini geç terk etme konusunda farklı görüşlere sahip olduğunu gösteriyor. Bazı gençler, aileleriyle yaşamaktan memnun olduklarını ve ailelerinin desteğini hissetmek istediklerini belirtiyor. Bazıları ise ekonomik nedenlerden dolayı aileleriyle yaşamak zorunda kaldıklarını ifade ediyor . Ipsos tarafından yapılan bir ankete göre, gençlerin %35’i yurt dışına taşınmaya hazır olduğunu belirtirken, sadece %15’i hiç taşınmak istemediğini söylüyor . %18’i “İtalya’nın herhangi bir yerine” gitmek istediğini, %32’si ise “sadece kendi bölgemde veya komşu bölgelere” taşınmaya istekli olduğunu belirtiyor . Bu da gençlerin %85’inin evden ayrılma kararı aldığı anlamına geliyor.   

“Generazione Proteo” Gözlemevi tarafından 5000 genç İtalyan üzerinde yapılan bir araştırma, gençlerin %62’sinin ortak yaşam alanlarına taşınmaya istekli olduğunu ortaya koydu . Katılımcıların yarısı bu tercihlerinin uygun fiyatlılığa dayalı olduğunu söylerken, araştırmacılar ekonomik kaygılardan kaynaklanan kültürel bir değişimin işaretlerini görüyor . Bu değişim, İtalya’daki geleneksel aile yapılarını ve yaşam düzenlemelerini etkileyebilir.   

2023 yılında, ebeveynleriyle birlikte yaşayan ve hane halkı gelirine katkıda bulunan veya bundan yararlanan genç yetişkinlerin oranı, erkekler için %72,6, kadınlar için ise %63 olarak gerçekleşti .   

Genç İtalyanların göç etmelerinin nedenleri arasında düşük maaşlar, işlerinde takdir görmeme ve yüksek genç işsizliği yer alıyor . Bazı gençler ise yurt dışında da güvencesiz veya tatmin edici olmayan işlerde çalışmak zorunda kalabiliyor . “Italy Love It or Leave It” belgeseli, genç İtalyanların ülkeyi terk etme nedenlerini inceliyor ve gençlerin bu konudaki görüşlerine ışık tutuyor . Bu belgesel, zorluklara rağmen bazı gençlerin neden ülkede kalmayı tercih ettiğini de ele alıyor .   

Olası Sonuçlar

İtalya’da gençlerin aile evini geç terk etmesinin, ülke için bazı önemli sonuçları olabilir. Bu durum, demografik değişimlere ve sosyal etkilere yol açabilir. Örneğin, gençlerin evlenmeyi ve çocuk sahibi olmayı ertelemesi, doğum oranlarının düşmesine ve nüfusun yaşlanmasına neden olabilir . Bu durum, küçük topluluklar üzerinde de büyük bir etkiye sahip. Örneğin, Lombardiya’daki küçük bir köyde Marta adlı bir kız çocuğunun doğumu, köyün nüfusunu 33’e çıkardı .   

Ayrıca, gençlerin bağımsız yaşama geçmekte zorlanması, tüketim alışkanlıklarını ve ekonomik büyümeyi etkileyebilir . Düşük ücretler, iş güvencesizliği ve yüksek konut maliyetlerinin birleşimi, genç İtalyanların hem evden ayrılmalarını hem de kendi ailelerini kurmalarını zorlaştıran kısır bir döngü yaratıyor ve bu da ülkenin demografik zorluklarına katkıda bulunuyor.    

Gençlerin göçü, İtalya’nın sosyal ve kültürel yapısını da etkiliyor . Emeklilerin ve hatta tüm ailelerin ülkeyi terk ettiği görülüyor . Bazı bölgelerde 18-34 yaş arası kişilerin %75’i hala aileleriyle yaşıyor . “Beyin göçü”, İtalya’nın demografik krizini ve nüfusun yaşlanmasını da hızlandırıyor. Ülke, en iyi beyinlerini kaybediyor, kamu borcu artıyor ve doğum oranları düşüyor . Yurt dışına giden gençlerin genellikle nitelikli kişiler olması, İtalya’nın ekonomik rekabet gücünü ve inovasyon potansiyelini olumsuz etkiliyor .   

İtalya’da gençlerin aile evini geç terk etmesi, karmaşık bir sorunun sonucudur. Ekonomik zorluklar, sosyal ve kültürel yapı, politikalar ve gençlerin kendi tercihleri bu durumu etkileyen faktörler arasında yer alıyor. Yüksek işsizlik, düşük maaşlar, yüksek konut maliyetleri ve yetersiz devlet destekleri, gençlerin bağımsız bir yaşam kurmalarını zorlaştırıyor. Bu durum, İtalya’nın demografik yapısını, ekonomik büyümesini ve sosyal dokusunu olumsuz etkiliyor.

Bu sorunun çözümü için, gençlere daha fazla ekonomik fırsat sunulması, iş güvencesizliğinin azaltılması, konut politikalarının iyileştirilmesi ve gençlere yönelik desteklerin artırılması gerekiyor. Asgari ücret uygulaması ve gençlere yönelik sosyal refah politikaları, gençlerin ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarına yardımcı olabilir. Ayrıca, gençlerin bağımsız yaşama geçişini kolaylaştırıcı sosyal ve kültürel değişimler de önemli bir rol oynayacaktır.