Adalar Müzesi'ni Keşfedin: İstanbul Büyükada'nın Gizli Hazinesi

İstanbul’un ilk çağdaş kent müzesi olan Adalar Müzesi, Adaların oluşumundan bugüne kadar gelen hikâyesini yüzlerce obje, 20 bin belge, 6 bin fotoğraf, yüzlerce belgeleme çekimi, film ve sözlü tarih kayıtlarından oluşan zengin bir koleksiyon ile ziyaretçilere sunmaktadır.

Adalar Müzesi, Türkiye’nin İstanbul ilinin Adalar ilçesine bağlı Büyükada’da yer almaktadır. 10 Eylül 2010 tarihinde İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nın desteği ile açılmıştır. İstanbul’un ilk çağdaş kent müzesi olarak tanınmaktadır. Adalar Vakfı ve Adalar Belediyesi iş birliği ile Büyükada’nın güneyinde, adanın en eski tarihsel yerleşim yeri olan Aya Nikola bölgesinde kurulmuş olan müze, kalıcı sergilerinin yer aldığı ana binasında yenilenerek kullanıma sokulan eski bir helikopter hangarına ev sahipliği yapmaktadır. Müze, Prens Adaları’nın jeolojik oluşumundan günümüze uzanan hikâyesini binlerce Osmanlı arşiv belgesi, fotoğraf, yüzlerce belgesel film, bugünün Adalar’ını belgeleyen video klipler, Adalar’da hizmet veren kamu kurumlarının arşivlerinden elde edilen dokümanlar, sözlü tarih kayıtları ve Adalıların bağışlarından oluşan bir koleksiyon ile sunmaktadır.

Adalar Müzesi, Adalar’ın çok kültürlü tarihini ve değerlerini tanıtırken, tarihi, kültürel ve doğal mirasının zenginleştirdiği toplumsal yaşamını korumayı ve Prens Adaları’na olan ilgiyi artırmayı hedeflemektedir.

Adalar Hakkında Adalar, İstanbul’un kentsel merkezlerinden birisidir. Belediyecilik hizmetlerinin ilk geldiği ilçelerden biri olan Adalar, oldukça eğitimli bir nüfusa ev sahipliği yapmaktadır. Adalar Müzesi, kentlilik bilincinin gelişmesine hizmet ederken, aynı zamanda göçler ile kozmopolit bir nüfusun kaynaşmasını sağlayan faaliyetler göstermektedir. Adalar, binlerce yıllık zengin ve renkli bir kültürü barındırmaktadır. Müze, farklı kültürlerin yaşam alanı olan bu özel coğrafyanın birikimlerinin anlaşılması, öğrenilmesi, incelenmesi, yayınlanması ve paylaşılması yönünde çalışmalar yürütmektedir.

Müze Binaları Müze, Adalar’ın nüfus ve yüzölçümü olarak en büyüğü olan Büyükada’da iki farklı sergi alanına sahiptir:

Çınar Müze Alanı (açık hava sergileri)
Aya Nikola Hangar Müze Alanı (Kalıcı Sergiler)

Adalar Müzesinde Neler Var?

Müzede yer alan “Sürekli Sergiler” şunlardır:

10 Dakikada Prens Adaları Prens Adaları, geçmişte bugün yaşam olan 5 büyük adadan daha fazlasıydı. 10 adadan oluşan Prens Adaları, tarih boyunca farklı isimlerle anıldı, manastırlar kuruldu, balıkçı köyleri inşa edildi, sürgünler geldi ve hatta Vordonos Kayalıkları olarak bilinen küçük bir ada, büyük bir depremden sonra sular altında kaldı. 10 Prens Adası’nın geçmişinden kesitler, haritaları, fotoğrafları ve bugünkü kentsel verileri ile anlatılan video animasyon gösterisi…
Adalar’ın Doğası ve Oluşumu İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Naci Görür, Mehmet Sakınç, Cengiz Zapçı ve Cenk Yaltırak tarafından bilimsel araştırmalara dayalı olarak hazırlanan bu bölümde öncelikle, “Adalar, ada olmadan önce nasıldı?” sorusunun yanıtı veriliyor. Adaların Jeolojik Oluşum Videosu ve Zırhlı Balık merkezinde başlayan hikâyede, İTÜ tarafından Adalar’dan çıkarılan, Adaların farklı dönemlerdeki doğasını anlatan fosiller kullanılıyor. Fosillerin ait oldukları dönemlerin iklimsel özelliklerine göre deniz, canlı ve kaya yapısı hakkında bilgi veren ve ziyaretçinin Büyükada’da bir Jeo Gezi yapmasını sağlayan Jeoloji Haritası ile dokunmatik ekranda 5 ayrı noktaya gidilebiliyor. Adalar’da geçmişte var olan deniz canlı türlerinin anlatımı ile devam eden bölümde, tarih öncesi dönemlere ait balıklar ile başlayan hikâye, bugün yok olan türlerle devam ediyor. Balık ve alglerin farklı bir sunum tekniği ile gösterildiği bölümde, çocuklar için eğlenceli bir Mikroskop ortamı sunuluyor. Ve nihayet, bugün her Adalı’nın yakından tanıdığı ve denizlerin kirlenmesinin en görünür örneği olan sümüksü Müsilaj’ın denizi işgal eden görüntüleri, iç karartıcı bir ses eşliğinde hissediliyor. Ada denizlerindeki canlı yaşamı bölümünün araştırmaları; İstanbul Üniversitesi Hidrobiyoloji Bölümü öğretim üyeleri Hüsamettin Balkıs, Neslihan Balkıs ve öğrencileri tarafından yapıldı.
Adalar’da İlk İnsan İzleri Tarih öncesinde İstanbul, ilk insanın 1 milyon 200 bin yıl önce Marmara yöresinden geçerek batıya gittiği bir yerdi. Adalar’da ilk insan izlerine ilk İstanbullu ile birlikte rastlanması gerektiğini savunan bilim insanları, henüz arkeolojik bir kazının yapılmadığı Adalar’ın toprak altında keşfedilmeyi bekleyen tarihini hazırlanan video klipte İstanbul ile birlikte yorumluyorlar.
Adalar’ın İlk Sahipleri İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden Erendiz Özbayoğlu ve Asnu Bilban Yalçın tarafından yürütülen bilimsel araştırmalar sonucu hazırlanan bu bölümde, artık Adalıları daha yakından tanımaya başlıyoruz. Sahildeki Roma heykelinden, Burgazada Hristos Manastırı’nda görebileceğimiz kalıntılara kadar Adalarda yapılan bir yüzey araştırmasının sonuçlarını sunuyoruz. Yunan, Roma ve Bizans dönemlerinde Adaların kaderi, buradaki yaşam, sürgünler ve birkaç balıkçıya ilişkin rengarenk gravürler ile detaylı sahneleri izleyebiliyoruz. Adalar’daki saray ve manastır kalıntılarından da örnekler sunuluyor.
Adalar Mimarisi / Mimarlar, Bahçeler Adalar mimarisi konusunda ODTÜ öğretim üyelerinden Elvan Altan Ergut, YTÜ öğretim üyelerinden Alev Erkmen ve Hasan Kuruyazıcı ile Ada Bahçeleri konusunda Bahçe Tarihçisi Gürsan Ergil’in araştırmaları ile bilimsel bir arka plan sunuluyor. Adalar’daki birbirinden farklı ve estetik mimari niteliklere sahip yapılar, bu bölümde en önemli örnekleri, mimar ve kalfaları, mimari özellikleriyle ele alınıyor. Adalarda fotoğrafları çekilen 400 dolayında önemli yapı ve helikopter çekimleri ile havadan Adalar görüntüleri bu bölümde bizleri bekliyor. Adalar Mimarisi çalışma başlığı altında Ada Bahçeleri konusunda 10 bahçe için örnek olarak hazırlanan çalışma, Ada Lezzet Turları / Bahçe Mimarisi başlığı ile gezinti yapma imkanı da sunuyor.
Adalar’da Eğitim Adalar’ın tarihte eğitim kalitesi ile öne çıkan okulları, Osmanlı arşiv belgelerinden seçmeler, okullardan obje ve fotoğraflar ile ziyaretinizi bekliyor. Adalar’da Eğitim konusunda Didem Özdarcan ve İrfan Dağdelen ile çalışıldı.
Gelenekler, Törenler, Lezzetler Adalar ve Lezzet konusunda yemek uzmanı Aylin Öney Tan tarafından hazırlanan araştırmada Sula Bozis ve Ahmet Tanrıverdi’nin desteği alındı. Adalar, pek çok İstanbullunun hayatında yazlık olarak yer almıştır. Oysa pek çok aile yaz kış Adalıdır. Bu çalışmada Adalar’daki çok kültürlülüğün mutfaklara yansıması, ada hayatındaki yazlık – kışlık farklılıklar, mevsimlik göç hikâyeleri, örneğin bir zamanlar buzdolabının ve yemek ocağının bile kışlıktan yazlığa taşındığı gibi araştırmalar ve öyküler yer alıyor.
Edebiyat Adalı Edebiyatçılar ve Edebiyatta Ada konusunda Bilgi Üniversitesi öğretim üyelerinden Sevengül Sönmez ile çalışıldı. Adalarda yaşamış, gelip geçmiş, eserlerinde Adalar’a yer vermiş tüm yerli ve yabancı edebiyatçıların anlatıldığı bu çalışmada özellikle Adalı Edebiyatçıların kişisel yaşam eşyaları, mektupları, şapkaları ile zenginleşen bir sunum ziyaretçilerin oldukça ilgisini çekecek.
Göç ve Nüfus Göç ve Nüfus konusunda Bilgi Üniversitesi öğretim üyelerinden Murat Güvenç ve Eda Yücesoy başta olmak üzere İlay Örs’ün de desteği alınarak bilimsel araştırmalar yürütüldü. Serdar Özbay ile haritalar konusunda çalışıldı. Prens Adaları, konumları gereği yüzyıllar boyunca hem göç alan hem de göç veren yerler oldu. Özellikle geçmişteki ve bugünkü toplumsal değişiklikler, siyasi ve sosyal kırılmalar bu göçleri hızlandırıp şiddetlendirdi.

Adalar Müzesi’nin Diğer Bölümleri

Kütüphane: Adalar’ın tarihine ve kültürüne dair kaynakları barındıran kapsamlı bir koleksiyon sunmaktadır.
Arşiv: Adalar’ın tarihi ve kültürel mirasını belgeleyen zengin bir arşiv koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır.
Web Sitesi: Müzenin dijital ortamda sunulan bilgileri ve etkinlik takvimini içerir.
Etkinlikler Atölyeler Çocuk Eğitim Programları: Çeşitli yaş grupları için düzenlenen eğitim programları ve kültürel etkinlikler.
Ada Lezzet Turları: Adalar’ın geleneksel tatlarını ve mutfak kültürünü keşfetmek için düzenlenen turlar.
Müze Dostları: Müzeyi destekleyen ve etkinliklerine katılan bir topluluk.
Yayınlar: Müze çalışmaları ve araştırmaları hakkında çeşitli yayınlar.
Kafeterya: Ziyaretçilere hafif yemekler ve içecekler sunan bir alan.
Müze Dükkanı: Müze ile ilgili hediyelik eşyalar ve kitaplar satan bir dükkan.

Ziyaret Ve İletişim Bilgileri

Büyükada Aya Nikola Hangar
- Ziyaret Günleri ve Saatleri:
  - Yaz / Summer: 10.30 – 18.00
  - Kış / Winter: 10.00 – 17.00
- Not: Aya Nikola Hangar Müze Alanı Pazartesi günleri kapalıdır. / St. Nicholas Hangar Museum Site is closed on Mondays.

Adalar Müzesi Giriş Ücretleri

- Normal Ücret / Fee: 80 TL
- İndirimli / Discount: 40 TL
- Yabancı Ziyaretçi / Foreign Visitor: 160 TL
- Ücretsiz / Free: 12 yaşında altındaki çocuklar ve engelliler ile eşlik eden ziyaretçiler, Kültür Bakanlığı çalışanları, ICOM/ICOMOS üyeleri, Müzecilik Meslek Kuruluşu üyeleri, Adalar Belediyesi çalışanları, Turist Rehberleri, Basın Kartı sahipleri, Engelli Kart sahipleri. (İndirimlerden yararlanmak için lütfen kimlik gösteriniz.)
Okul & Grup Gezileri Rezervasyonları İçin: bilgi@adalarmuzesi.org / (216) 382 64 30 / (507) 202 81 82
Adres: Adalar Müzesi Hangar Müze Alanı, Aya Nikola Mevkii Büyükada / Adalar – İSTANBUL
Telefon: (216) 382 64 30

Adalar Müzesine Nasıl Ulaşılır?

İstanbul Kabataş, Bostancı ve Kadıköy iskelelerinden ada vapurları ile Büyükada’ya geldikten sonra, Büyükada vapur iskelesinden başlayıp, adanın eşsiz mimari güzelliklerinin yanı sıra deniz manzarası eşliğinde yapılacak 3 km’lik bir yürüyüş sonrası ulaşılabilir. Dilerseniz bisiklet ile 10 dakikada veya İstanbul Kart geçen “Adabüs”ler ile yine 10 dakikada Adalar Müzesi durağında inerek müzemize ulaşabilirsiniz.

Adalar Müzesi Çalışma Ofisi

Adres: Adalar Müzesi Hangar Müze Alanı, Aya Nikola Mevkii Büyükada / Adalar – İSTANBUL
Telefon/Fax: (216) 382 64 30 / (507) 202 81 82

Adalar Müzesi Ziyaretçi Yorumları (Ne Dediler?)

“Adalardaki yaşamı ve aslında genel anlamda ‘yaşam’ı sorgulatan bir müzeydi. Çok beğendim adada gezilmesi gereken yerlerden birisi.”
“Müzeye yeni yıl pazarı için gittik. Ayrıca muhteşem bir caz konseri sürprizi ile çok güzel bir gün geçirdik. Organize eden herkese çok teşekkürler.”
“Sakin ve mütevazi bir yer çok beğendim. Kahvesi ve ilgileri de şahaneydi.”
“Küçük ama benim gibi tarihi ve yaşanmışlıkları seven birisi için güzel. Öğrenci 30₺. Gayet hoş ve tatlı bir yer.”
“İstanbul’a yolunuz düşerse Adalar’ı mutlaka ziyaret edin!))) Güzellik, sessizlik, deniz, hava; burası beni büyüledi. Deniz kıyısında kafe, araba yok ama küçük taksiler var, Bangkok tuk-tuk’unu anımsatıyor)) Oraya sadece feribotla, İstanbul’dan her gün gezilerle ulaşabilirsiniz. Biletleri internetten önceden aldık, çok uygun.”
“Giriş ücreti yanlış hatırlamıyorsam 60 liraydı. Küçük bir müze beklerken gayet yeterli büyüklükte bir müzeyle karşılaşmak beni mutlu etti. Girişte kısa bir belgesel izleyerek adanın coğrafi oluşumunu öğrenip ardından adanın ev sahipliği yaptığı farklı kültür ve insanları tanıma fırsatı yakalıyorsunuz. Bilim, tarih ve genel kültürün iç içe olduğu şeker bir müze. Girişinde hediyelik satın almak mümkün.”
“Sevimli. Okumak için paneller ve yan yana yerleştirilmiş nesnelerle dolu eski tarz müze. Pek faydalı olmadığını söyleyelim. QR kod ile indireceğiniz ses ve video alt yazıları da sadece Türkçedir. Ziyaret etmeye değer mi bilmiyorum. Bilet fiyatı 4 euro.”